Co to są klastry transportowe i czemu służą?

Klaster to wzajemnie powiązane ze sobą podmioty, działające w pokrewnych sektorach. Mogą należeć do nich zarówno duże, jak i małe firmy, stowarzyszenia, różnorodne instytucje np. badawcze, jednostki samorządu terytorialnego oraz osoby fizyczne np. menadżerowie infrastruktury. Najczęściej występują one w określonym rejonie geograficznym. Firmy działające w klastrach tworzą sieć współpracy w różnych obszarach a tym samym są w stanie konkurować na globalnym rynku. Dzięki klastrom można zrobić znacznie więcej rzeczy i o wiele szybciej.

Trudna branża?

W Polsce działa ok. 200 klastrów, z czego tylko kilka jest związanych z transportem, spedycją i logistyką. Gro osób zadaje sobie pytanie czy takie skupiska, zarówno konkurujących ze sobą, jak i współpracujących podmiotów, są nam potrzebne w branży TSL?

Jak wynika z doświadczenia, utworzenie klastra w branży transportowej jest dosyć trudne ze względu na charakter tej dziedziny gospodarki; w szczególności ze względu na zawirowania na rynku oraz ograniczoną pomoc publiczną. Wiele podjętych prób kończyło się niestety niepowodzeniem. Jednak inicjatywy te są potrzebne aby skutecznie promować nowe rozwiązania, służące rozwojowi całego kraju.

Możliwości i obszary działania klastra

Klaster transportowy jest bardzo korzystną formą współpracy, gdyż oferuje partnerstwo międzysektorowe i pozwala na rozwój różnych przedsiębiorstw. Umożliwia on współpracę biznesu transportowego z nauką a tym samym wspomaga innowacje. W ramach klastra można wypracowywać wspólne standardy, tworzyć nowe produkty i procedury, korzystać ze wspólnego zaplecza technologicznego, tworzyć  projekty i pozyskiwać na nie środki finansowe, wspierać firmy w rozwoju ich projektów, prowadzić badania w zakresie logistyki, dystrybucji i transportu, prowadzić badania marketingowe, analizy optymalizacji łańcuchów dostaw oraz specjalistyczne szkolenia np. dotyczące bezpieczeństwa ruchu drogowego, można nawiązywać kontakty handlowe, wspierać rozwój sektora w zakresie rozwoju infrastruktury i usług, promować pozytywny obraz TSL w regionie oraz ograniczać negatywne skutki oddziaływania transportu na środowisko, bezpieczeństwo i koszty przewozów.

Klastry mogą tworzyć także regulacje prawne, dając cenne informacje administracji samorządowej. Nierzadko na świecie zdarza się, że działania władz publicznych poprzedzone są opracowaniem i wsparciem nowych strategii oraz projektów przepisów właśnie przez dany klaster.

Fundament rozwoju regionu i poszczególnych firm

Klastry są ważnym fundamentem wzrostu regionu, w którym występują i mogą mieć wpływ na wypromowanie tego regionu jako miejsca wspierającego międzynarodowy transport. To także doskonała okazja na wsparcie regionów mniej rozwiniętych, poprzez rozwój partnerstw z regionami bardziej rozwiniętymi. Taka współpraca i sieć powiązań kooperacyjnych może naprawdę się opłacić, gdyż pojedyncze podmioty nie są w stanie same zrealizować wszystkich przedsięwzięć a razem mogą napędzać rozwój gospodarczy całego kraju.

Dzięki różnym organizacjom wspierającym klaster, firmy transportowe mają wpływ na standardy swojej pracy, rozwiązania technologiczne a także normy regulujące przewozy drogowe. W ten sposób mogą one lepiej dostosowywać się do zmieniających się warunków panujących w branży transportowej.

Sektor TSL  powinien dążyć do tworzenia klastrów, ukierunkowanych na tę właśnie specjalizację. Jednak przed utworzeniem tej formy organizacji trzeba przygotować odpowiedni plan działania a następnie umiejętnie zarządzać realizacją przyjętych projektów.

Podsumowanie

Klaster to forma organizacji, której uczestnicy realizują podobne cele i pomysły. Dzięki zrzeszeniu różnych firm i instytucji w ramach klastra można uczyć się nowych rzeczy, wymieniać cenne informacje, promować kontakty, zdobywać wiedzę i doświadczenie oraz uczestniczyć we wspólnych innowacyjnych projektach. Tylko tutaj biznes, nauka i samorząd mogą łączyć się ze sobą i wspólnie działać na rzecz rozwoju. Tworzenie sieci powiązań z podobnymi instytutami poszerza ich kompetencje i jakość.

Zadaniem klastrów transportowych jest wspieranie i integracja przedsiębiorstw działających na rynku transportowym oraz sektora badawczo-rozwojowego, umożliwiających wzrost całego sektora TSL. W Polsce potrzebne są zatem klastry transportowe aby podmioty w nich zrzeszone mogły być bardziej innowacyjne a tym samym konkurencyjne, nie tylko w działalności krajowej, ale także na rynku międzynarodowym.