Przegląd opłat drogowych w Europie. (Polska, Niemcy, Francja, Włochy, Hiszpania, Czechy, Białoruś, Austria, Węgry, Słowacja i Portugalia)

W chwili obecnej większość europejskich autostrad oraz dróg ekspresowych jest płatna.Różne są jednak sposoby regulowania należności w poszczególnych krajach. Do najpopularniejszych należy system elektroniczny, opłaty przy bramkach wjazdowych, opłaty z kartą paliwową lub wykupienie winietek okresowych.

Także wysokość opłat jest inna w różnych państwach i uzależniona jest od różnych czynników. Jak zatem przedstawiają się koszty związane z poruszaniem się po europejskich drogach?

Odrębne systemy

Niestety bolączką wszystkich kierowców (w tym zwłaszcza samochodów ciężarowych) jest brak ujednoliconego ogólnoeuropejskiego systemu poboru opłat. Większość państw stosuje własne metody, które ani nie ułatwiają życia przewoźnikom, ani nie przyczyniają się do oszczędności kosztów w firmie.

Wysokość opłat najczęściej zależna jest od klasyfikacji pojazdu według emisji spalin, liczby osi, przejechanego odcinka płatnej drogi lub okresu ważności winiety. Dodatkowo w niektórych regionach Europy opłaty zróżnicowane są w zależności od dnia i godzin przejazdu oraz ukształtowania terenu.

Eurowinieta

W krajach objętych systemem Eurowiniet, a więc w krajach Beneluksu (Belgia, Holandia, Lukemburg), Danii i Szwecji, samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 12 ton muszą wykupić Eurowinietę przed skorzystaniem z autostrad i płatnych dróg ekspresowych. Podczas przejazdu przez kilka krajów objętych tym systemem wystarczy tylko jedna ważna Eurowinieta. Eurowiniety dostępne są w systemie dziennym, tygodniowym, miesięcznym i rocznym. Najlepiej zakupić wcześniej Eurowinietę za pośrednictwem operatora jednej z kart paliwowych, gdyż jeśli kierowca przeoczy przed granicą punk dystrybucji (punk sprzedaży) , przewoźnikowi będzie groził wysoki mandat.

Pozostałe kraje np. Słowenia czy Bułgaria prowadzą własne systemy winietowe.

E-myto w formie elektronicznej

System elektronicznego poboru opłat staje się coraz bardziej rozpowszechniony w Europie. Zazwyczaj opiera się on o technologię satelitarną, a pionierami w tej materii są Niemcy. W większości krajów jego obowiązkowi podlegają samochody ciężarowe, jednak w różnych państwach dotyczy on pojazdów o różnej masie. Istnieją szybkie pasy ruchu dla korzystających z urządzeń pokładowych, dzięki czemu nie trzeba stać w długich kolejkach. Opłaty zazwyczaj można wnosić w systemie pre-paid lub post-paid.

Poniżej kilka przykładów działania elektronicznych systemów poboru opłat

• W Polsce od połowy 2011r. działa system Viatoll. Opłacie podlegają pojazdy samochodowe lub zespoły pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony oraz autobusy niezależnie od dopuszczalnej masy całkowitej. Kierowcy pozostałych pojazdów, których obowiązek ten nie dotyczy, mogą regulować należności ręcznie w punktach poboru lub dobrowolnie przystąpić do systemu. Na system składają się bramownice oraz urządzenia viaBOX i viaAUTO umieszczone w pojazdach. Za brak wniesienia opłaty grożą wysokie kary (prawdopodobnie najwyższe na świecie).
• W Niemczech spotykamy się z systemem o nazwie Toll Collect (działa on od 2003r.) Obowiązek korzystania z niego mają pojazdy użytkowe powyżej 12 ton, które są przeznaczone do transportu towarów. Na system składają się bramownice oraz urządzenie pokładowe On-Board Unit (OBU). Opłata za każdy przejechany kilometr wynosi około 0,17 Euro.
• We Francji od 2007r. działa system TIS-PL. Oparty jest on na technologii mikrofali, a urządzenia pokładowe montowane w pojazdach rejestrują na odległość transakcje elektroniczne. System obowiązuje kierowców samochodów o masie powyżej 3,5 tony. We Francji płatne są także największe tunele, mosty, wiadukty i drogi wysokogórskie. Średnio za przejazd należy zapłacić 0,19 euro za km. Równolegle do opłat drogowych na francuskich drogach krajowy i drogach lokalnych pobierany jest także podatek ekologiczny Ecotaxe (0,12 euro/km).
• We Włoszech za poszczególne części dróg są odpowiedzialne różne spółki i dlatego występują rozbieżności w opłatach za przejazd. Płatności za autostrady pobierane są bezpośrednio przy bramkach wjazdowych lub mogą być rozliczane bezgotówkowo przy pomocy specjalnej przepłaconej karty drogowej ViaCard (przypisanej do konkretnej firmy) albo urządzenia pokładowego Telepass (urządzenie rejestruje przejazd, automatycznie nalicza opłatę i obciąża nią kartę). Opłaty drogowe w Italii są jednymi z droższych w Europie.
• W Hiszpanii samochody ciężarowe muszą liczyć się z opłatami nawet do 58 Euro za jeden przejazd. Należność można regulować na bramkach wjazdowych gotówką lub kartami kredytowymi. Na niektórych autostradach w Katalonii działa system elektronicznego poboru opłat o nazwie Via T (oparty na zasadzie mikrofali). W samochodzie niezbędne jest posiadanie urządzenia VIA-T Box.
• Opłaty drogowe w Czechach wynoszą ok. 0,14 Euro za km. Od 2007r. pojazdy powyżej 3,5 tony obowiązuje Myto CZ, czyli elektroniczny system poboru opłat, oparty na nowoczesnej technologii mikrofali. We wszystkie pojazdach podlegających obowiązkowi uiszczenia myta wymagane jest urządzenie pokładowe Premid (można nabyć go w punktach dystrybucyjnych na czeskich autostradach lub w punktach kontaktowych w miastach wojewódzkich).
• Ponadto E-myto dla samochodów ciężarowych obowiązuje także na Białorusi (System BelToll), w Austrii (GO), w Portugalii (Via Verde), na Słowacji (Myto SK) oraz na Węgrzech (HuGo).

Karty paliwowe

Oferta operatorów kart paliwowych jest chyba jedną z najdogodniejszych jeśli chodzi o rozliczenie płatności za przejazd po płatnych drogach w Europie. Emitenci kart oferują nie tylko usługi finansowe (w tym fakturowanie), ale także udostępniają jedno urządzenie pokładowe, które może działać w wielu krajach Europy (za wszystkie transakcje wystawiana jest jedna faktura). Dzięki kartom można uzyskać także kilkunastoprocentowe zniżki za przejazdy i mieć wgląd do wszystkich transakcji.

Podsumowanie

Jeśli wykonujemy przejazdy po jednym z krajów Unii Europejskiej, powinniśmy znać zasady naliczania opłat drogowych w nich obowiązujące oraz ich wysokość. Tylko w ten sposób będziemy mieli możliwość skalkulowania cen frachtów oraz lepiej zaplanujemy naszą trasę. W większości państw obowiązek wykupu myta mają pojazdy ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 ton (niezależnie od kraju pochodzenia).